Asgari ücretlinin maaşı eksik yatacak!

Asgari ücretliler bu aydan itibaren alacağı maaşlar eksik yatacak. Evli ve çocuklu asgari ücretliler yüzde 20 gelir vergisi dilimine girecekleri için, asgari geçim indirimi (AGİ) ile birlikte ellerine geçen net ücret, bu aydan itibaren azalacak. Evli ve çocuklu asgari ücretlilerin eline geçen para bu ay 28 lira ile 78 lira arasında değişen tutarlarda azalacak. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, bugünkü köşe yazısında gelir vergisi dilimindeki artışın asgari ücretliler üzerindeki etkisini yazdı. Türkiye'de ücretler, gelire göre artan oranlarda vergilendiriliyor.

Gelir Vergisi Kanunu'na göre 2019 yılında 18 bin liraya kadar olan ücret gelirlerinde yüzde 15; 18-40 bin lira arasındaki ücret gelirlerinde yüzde 20; 40-148 bin lira arasındaki ücret gelirlerinde yüzde 27; 148 bin lirayı aşan ücret gelirlerinde ise yüzde 35 oranında vergi uygulanıyor.Asgari ücret ile çalışanların maaşlarına ise 18 bin liraya kadar olan kısmı için yüzde 15, 18 bin lirayı aşan kısmına da yüzde 20 oranında vergi uygulanıyor. Asgari ücretlilerin vergiye tabi gelirleri hesaplanırken, önce brüt gelirlerinden yüzde 14 oranındaki sosyal güvenlik primi işçi payı ve yüzde 1 oranındaki işsizlik sigortası primi işçi payı düşülüyor. Kalan tutar vergi matrahını oluşturuyor. 2019 yılı için brüt 2 bin 558.40 lira olan asgari ücretin gelir vergisi matrahı 2 bin 174.64 TL düzeyinde bulunuyor.

ASGARİ ÜCRET AGİ İLE BİRLİKTE 2.020.91 TL

Kamuoyunda net asgari ücret bu yıl için 2.020.91 TL olarak biliniyor. Ancak, bu asgari ücretin içinde, bekâr asgari ücretliler için ödenen aylık 191.88 TL tutarındaki asgari geçim indirimi (AGİ) de yer alıyor. Bundan dolayı 2019 yılı için gerçekte net asgari ücret 1.829.03 TL’dir. AGİ ile birlikte ele geçen net ücret 2 bin 20.91 TL oluyor. Her yıl aralık ayında ilan edilen asgari ücret, bekâr ve çocuksuz işçiler için hesaplanan AGİ tutarı eklenmiş rakamlardan oluşuyor.

BEKÂR ASGARİ ÜCRETLİNİN MAAŞI EKSİK YATMAYACAK

Geçmiş yıllarda bekâr asgari ücretliler de yılın ilerleyen aylarından itibaren yüzde 20 gelir vergisi dilimine girdikleri için ellerine geçen net ücret, eylül veya ekim ayından itibaren azalmaya başlıyordu. Bekâr işçilerin gelir vergisi diliminden etkilenmemesi için 2016 ve 2017 yıllarında geçici yasal düzenlemeler yapıldı. 2018 yılında ise bu uygulama kalıcı hale getirildi. 2016 yılından beri bekâr ve çocuksuz asgari ücretlilerin AGİ ile birlikte ellerine geçen ücret yıl boyunca değişmiyor. Ocak ayında ne alıyorlarsa, aralık ayında da aynı ücreti alıyorlar.

Şayet yasal düzenleme yapılmamış olsaydı, asgari ücretle çalışan bekâr ve çocuksuz işçilerin 2.020.91 TL olan ele geçen net asgari ücreti, bu ay 1.942 TL’ye, gelecek aydan itibaren de 1.912 TL’ye düşecekti. Bekâr asgari ücretliler, yasal düzenleme sayesinde yıl boyunca 2.020.91 TL ücret almaya başladı. Bu yasal düzenleme, çocuklu asgari ücretlileri ise gelir vergisi dilimindeki artıştan sınırlı bir şekilde koruyor. AGİ ile birlikte ele geçen net ücret ocak ayında kaç lira olursa olsun, gelir vergisi dilimindeki artış karşısında ücretin 2 bin 20 liranın altına düşmesi önleniyor.

Yasa değişikliği olmasaydı eşi çalışmayan 1 çocuklu işçinin ocak ayında 2.088 TL olan eline geçen net ücreti ekim ayında 1.979 TL’ye kadar düşecek iken, 2.020 TL’de sabit kalıyor.

EVLİ VE EŞİ ÇALIŞMAYAN ÇOCUKLU ASGARİ ÜCRETLİ ÇALIŞANIN MAAŞI EKSİK YATACAK

Gelir vergisi dilimindeki artış, çocuk sayısı fazla olan çalışanları daha çok etkiliyor. Eşi çalışmayan 3 çocuklu bir asgari ücretli ocak ayından bu yana AGİ ile birlikte net 2 bin 155 TL ücret alıyordu. Söz konusu işçinin net ücreti bu ay 2 bin 76 TL’ye, gelecek aydan itibaren de yılsonuna kadar 2 bin 46 TL’ye düşecek.

Eşi çalışmayan 2 çocuklu bir işçinin ocaktan beri 2 bin 116 TL olan net ücreti de bu ay 2 bin 38 TL’ye, ekimden itibaren de 2 bin 20 TL’ye gerileyecek.

Kamuoyunda, asgari ücretle çalışan ve eşi çalışmayan üç çocuklu işçiden vergi alınmadığı biliniyor. Bu durum, 2019 yılı için ilk sekiz aylık dönemde geçerli. Eylül ayından itibaren ise üç çocuklu ve iki çocuklu asgari ücretli işçi vergi ödemeye başlıyor. Dolayısıyla, 2 ve 3 çocuklu işçilerin net ücretleri eylül ayında 78.59 lira azalıyor. Ekim ayında ise eylül ayına göre 2 çocuklu işçinin 17.35 lira, 3 çocuklu işçinin de 30.15 lira kaybı olacak.

Gelir vergisi dilimindeki artış dolayısıyla, eşi çalışmayan 3 çocuklu bir işçinin yıllık kaybı 405 TL, 2 çocuklu işçinin 366 TL, 1 çocuklu işçinin de 268 TL oluyor. Eşi çalışan 4 çocuklu işçinin yıllık kaybı ise 405 TL’ye ulaşıyor.

Vergi dilimindeki artıştan asgari ücretin üzerinde para kazanan çalışanlar daha fazla etkileniyor. Eşi çalışmayan ve 3 çocuğu bulunan çalışanlar için hesaplama yaptığımızda şunu görüyoruz. Vergi dilimindeki artıştan dolayı yıllık ödedikleri ilave vergi tutarı, brüt ücreti 3 bin lira olanlarda 630 TL; brüt ücreti 3500 lira olanlarda 885 TL ve brüt ücreti 4 bin lira olanlarda 1.196 TL’ye ulaşıyor.

VERGİDE AYRIM YAPILAMIYOR

Vergi ile ilgili bir düzenleme yapılırken sadece asgari ücretlilere yönelik düzenleme yapılamıyor. Tüm çalışanların kazançlarının asgari ücrete kadar kısmı, yapılan düzenlemeden etkileniyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) verilerine göre, bordrolarda beyan edilen ortalama kazanç bu yıl 4 bin 13 lira düzeyinde bulunuyor. Ortalama kazançlar brüt asgari ücretin sadece yüzde 56 üzerinde seyrediyor.