Askerlik yapanlar dikkat! Borçlanmada değişiklik

Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın aktardıklarına göre, erkek çalışanlar, askerlikte geçen süreleri için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) borçlanma yaparak sigortalılıklarına saydırabiliyorlar. Bu sayede emeklilik için gerekli eksik prim günlerini tamamlayabiliyorlar.

Askerliğini sigortalı bir işte çalışmaya başlamadan önce yapanların sigorta başlangıç tarihleri ise borçlandıkları süre kadar geriye çekiliyor. Böylece daha erken emekli olma imkânına kavuşuyorlar.

Askerlik borçlanmasında bir gün bile çok önemli olabiliyor. Bazen bir günlük borçlanma emeklilik yaşını öne çekmeye yeter iken, bazen 18 aylık borçlanma bile emeklilik yaşını öne almada yetersiz kalabiliyor.

Hava değişimi veya hastalık nedeniyle askerliği uzayanlar açısından, bu sürelerin ne kadarını borçlanabilecekleri önem taşıyor. Hangi sürelerin askerlik hizmetinden sayılacağı ve dolayısıyla hangi süreler için askerlik borçlanması yapılabileceği, farklı zamanlarda uygulanan askerlik kanunlarına göre belirleniyor.

SGK, 2013/11 sayılı Sigortalılık İşlemleri Genelgesi’nde değişiklik yaparak, askerlik borçlanmasıyla ilgili bu ayrıntılara açıklık getirdi. Geçen yıl yürürlüğe giren Askeralma Kanunu ile yedek astsubaylık getirilirken, askerlik süresi de 6 aya indirildi. Ancak isteyen kişilerin askerliği 6 ay daha uzatabilmesine olanak sağlandı. Genelgede bu kişilerin askerlik borçlanmalarına da yer verildi.

Er veya erbaş olarak silâhaltında veya yedek subay okulunda geçen süreler ile muvazzaf ve ihtiyat askerlikte er veya erbaş olarak geçen süreler için askerlik borçlanması yapılabiliyor. Tebliğ ile yedek astsubay okullarında 26 Haziran 2019 tarihinden sonra öğrenci olarak geçen süreler için borçlanma imkânı sağlandı.

HAVA DEĞİŞİM SÜRELERİNİN TAMAMI İÇİN BORÇLANMA YAPILAMAYACAK

Hastalık, ceza ve benzeri nedenlerle uzayan askerlik süreleri için borçlanma yapılamayacak. Askerlik borçlanması yapılabilecek hava değişimi süreleri, vatani hizmetin yapıldığı döneme göre şöyle olacak:

17 Temmuz 1927 – 21 Şubat 2014 tarihleri arasında uzun dönem askerlik yapanların 3 aya kadarki hava değişim süreleri.

22 Şubat 2014 – 25 Haziran 2019 tarihleri arasında uzun dönem askerlik yapanların 30 güne kadar hava değişim süreleri.

14 Kasım 1980 – 21 Şubat 2014 tarihleri arasında kısa dönem askerlik yapanların hava değişimi sürelerinin 30 güne kadar kısmı.

22 Şubat 2014 – 25 Haziran 2019 tarihleri arasında kısa dönem askerlik yapanların hava değişimi sürelerinin 15 güne kadar kısmı.

26 Haziran 2019 tarihinden itibaren askerlik yapanların tabi oldukları askerlik süresinin her ayı için 1 güne kadarki kısmı için borçlanma yapılabilecek. Örneğin 6 ay askerlik yapanlar 6 gün, 12 ay askerlik yapanlar ise sadece 12 günlük hava değişimi süresi için askerlik borçlanması yapabilecekler.

YENİ SİSTEMDE 12 AY ASKERLİK YAPANLAR NASIL BORÇLANMA YAPACAK?

Geçen yıl çıkan 7179 sayılı Kanun uyarınca, altı aylık askerlik hizmetini tamamlayan erbaş ve erlerden istekli olanlar, Milli Savunma Bakanlığı’nın da uygun görmesi halinde altı ay daha askerlik yapabiliyorlar. Bu kişilere birinci 6 ay için ayrı, ikinci 6 ay için ayrı terhis belgesi düzenlenecek.

Yeni sistemde bu şekilde askerlik yapanlar ilk 6 aylık dönem için askerlik borçlanmasını eskiden olduğu gibi yapabilecekler. İkinci altı aylık dönemin borçlanma primleri ise Milli Savunma Bakanlığı’nca karşılanacak. Ancak, MSB primi asgari ücret üzerinden ödeyecek. Örneğin, bu yıl için MSB brüt 2943 TL olan asgari ücretin yüzde 32’si oranında (aylık 941.76 TL) prim ödeyecek. Borçlanma yapan kişi emekli aylığını yükseltmek için asgari ücretin üzerinde bir tutarla borçlanma yapmak isterse, aradaki prim farkını kendisi ödeyecek.

BİRDEN FAZLA BORÇLANMA HAKKI BULUNANLARDA SİGORTA BAŞLANGICI NE OLACAK?

Sigorta başlangıç tarihinden önce askerlik, avukatlık staj süresi, doktora, yurt dışı hizmet borçlanması gibi borçlanılabilecek birden fazla süresi olan kişiler bu sürelerin tamamını yahut birini borçlanabilecek. Borçlanma hakkından birini kullanan kişiler, öncelikle sigortalı çalışmaya başladıkları tarihe en yakın olan hakları için borçlanma yapacaklar. Sonra diğerleri için borçlanacaklar.

Örneğin 2/3/1995 tarihinde ilk defa sigortalı çalışmaya başlayan bir kişi 6/5/1993 – 20/5/1994 tarihleri arasında avukatlık stajı, 25/2/1991 - 25/8/1992 tarihleri arasında da askerlik yapmış olsun. Bu kişi avukatlık stajındaki 360 gün ve askerlikteki 540 gün için borçlanma yapabilecek. Bu durumda sigorta başlangıç tarihi 2 yıl 6 ay geriye çekilerek 2 Eylül 1992 olarak belirlenecek.