BDDK'nın bazı yetkileri TCMB'ye devredildi

Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Kanuna göre, ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşları, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından katkı payı alınabilecek kuruluşlar arasında yer almayacak.

Banka kartları ve kredi kartları ile ilgili yürütülecek "takas ve mahsup" faaliyetlerine ilişkin ifadeler de 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu'ndan çıkarılacak.

Düzenlemeyle 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun'un 2. maddesinde yer alan "uzmanlarını" ibaresi "uzmanları ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası denetçileri ve uzmanlarını" şeklinde değiştirildi.

Ödeme ve elektronik para kuruluşlarının kendi aralarındaki müşterek ihtiyaçlarının karşılanmasını, mesleki faaliyetlerinin kolaylaştırılmasını, mesleğin genel faaliyetlere uygun olarak gelişmesinin sağlanmasını, meslek mensuplarının birbirleriyle ve ödeme hizmeti kullanıcılarıyla olan ilişkilerinde dürüstlüğün ve güvenin hakim kılınmasını, mesleki disiplin ile ahlakın korunmasını teminen oluşturulan ve üyeliğin zorunlu kılındığı Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Birliği kurulacak.

Ödeme ve menkul kıymet mutabakat sistemlerine ilişkin yürütülen gözetim faaliyetleri kapsamında, gözetim faaliyetlerinin sistem işleticisi ile birlikte sistem katılımcıları, mutabakat kuruluşu, bağlantılı diğer sistemler ile dış hizmet sağlayıcıları gibi faaliyetleri sistemin çalışmasıyla yakından ilgili tüm tarafları kapsaması ihtiyacını karşılamak için Merkez Bankasının (TCMB) gözetim faaliyetlerinin etkinliği artıldı.

TCMB, gözetim faaliyetlerinin kapsamına giren kuruluşların gerçekleştirdiği bütün işlemlere ilişkin kayıt, bilgi ve belgeyi, gerekli gördüğü durumlarda anlık ve işlem bazında olmak üzere talep edebilecek.

TCMB, sistemlerin kesintisiz işletimini sağlamak amacıyla sistemik öneme sahip kurulmuş ve kurulacak sistem işleticilerine hissedar olabilecek.

Ödeme sistemleri alanındaki teminat uygulamalarına ilişkin hüküm daha açık ve anlaşılabilir şekle getirilerek; teminat uygulamaları bakımından Sermaye Piyasası Kanunu'na koşut hükümlere yer verildi.

MERKEZ BANKASI'NA VERİLEN YETKİLER

BDDK'nın 6493 Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamındaki görev ve yetkilerinin TCMB'ye devredilmesini teminen, ikincil düzenleme yapma yetkisi TCMB'ye devredildi.

TCMB'ye ödeme hizmeti kapsamındaki belirli bir işlem türüne ilişkin olarak herhangi bir isim altında işlemin taraflarından birinin aldığı ücret, masraf, komisyon ve diğer menfaatlerin nitelikleri ile azami miktar ya da oranlarını tespit etme, bunları kısmen veya tamamen serbest bırakma yetkisi verildi.

TCMB, sadece ödeme aracını çıkaranın iş yerinde, sınırlı bir hizmet sağlayıcı ağında ya da sınırlı bir mal veya hizmet çeşidi için ödeme aracını ihraç eden ile yapılan ticari bir anlaşma çerçevesinde gerçekleştirilen mal veya hizmet alımında kullanılabilen araçlara ilişkin işlemler ile ödeme işleminin gönderen ya da alıcı namına mal veya hizmet pazarlığına ya da alım satımına yetkili olan ticari temsilci aracılığıyla yapılması yönündeki işlemlerin ve buna benzer diğer işlemlerin toplam büyüklük ve etki alanı açısından, Merkez Bankası tarafından belirlenecek seviyeye ulaşması durumunda, ödeme hizmeti olarak değerlendirilmesine karar verebilecek.

Kanunla ödeme hizmeti sağlayıcılarının faaliyetleri nedeniyle taraf oldukları hukuki ilişkileri, bu alanda oluşabilecek sorunların tespiti ve gelişim alanlarının belirlenmesi amacıyla TCMB tarafından izlenecek.

TCMB'ye, faaliyetler kapsamında ödemeler alanının gelişimini olumsuz etkileyebilecek nitelikte durum ve uygulamaların bulunduğunun tespit edilmesi durumunda, konu ile ilgili çalışma komiteleri kurma, bu komitelerin çalışma usul ve esaslarını ilgili tarafların görüşlerini alarak belirleme ve bu komitelerde alınan kararların uygulamaya geçirilmesi için gerekli iş ve işlemleri yapma yetkisi verildi.

TCMB'ye bir ödeme hizmeti sağlayıcısındaki verilerin ödeme hizmeti başlatma ve hesap bilgisi sağlama faaliyetleri kapsamında başka bir ödeme hizmeti sağlayıcısı ile paylaşılmasına ilişkin her türlü usul ve esası belirleme yetkisi de verildi.

TCMB, elektronik parayı ihraç eden kuruluşun sadece kendi mağaza ağında, sadece belirli bir mal veya hizmet grubunun satın alınmasında veya yapılan bir anlaşma sonucunda sadece belirli bir hizmet ağında kullanılabilen ön ödemeli araçlar ile yapılan işlemlerin toplam büyüklük ve etki alanı açısından Merkez Bankası tarafından belirlenecek belirli seviyeye ulaşması durumunda, Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında değerlendirilmesine karar verebilecek.

PTT'NİN ÖDEMELER ALANINDAKİ FAALİYETLERİ DE TCMB TARAFINDAN DENETLENECEK

Sektör talepleri de göz önünde bulundurularak elektronik para kuruluşlarının bankalara yatırdıkları fonların bankalarca, TCMB nezdinde bloke edilmesi uygulamasına ilişkin usul ve esaslar, ikincil mevzuatta düzenlenmek üzere kanundan çıkarıldı.

TCMB'ye elektronik para kuruluşlarının hangi faaliyetlerinin kredi verme faaliyeti olarak değerlendirilmeyeceğine ilişkin yetki verildi.

BDDK'nın 6493 Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamındaki görev ve yetkileri TCMB'ye devredilecek ve TCMB ödemeler alanındaki yetkili otorite olacak.

Kanunla, ödeme hizmetleri ve elektronik para ihracı konusundaki düzenlemelere uyması gereken bankaların konu ile ilgili denetimlerinin de yapılabilmesini sağlamak amacıyla TCMB'ye yetki verecek hükümler eklendi.

PTT'nin ödemeler alanındaki faaliyetlerinin TCMB tarafından denetlenmesi sürecini etkinleştirmek adına ödeme ve e-para kuruluşlarına ilişkin denetim yapılması sürecinde uygulanan bazı hususlar PTT için de geçerli olacak.

Kanun kapsamında verilebilecek idari para cezasına ilişkin tutarlar yeniden değerleme oranı göz önünde bulundurularak güncellendi. Söz konusu idari para cezalarına karşı yetkili idare mahkemesinde dava açılmasına imkan tanındı.

Kanunla, BDDK'nın 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamındaki görev ve yetkilerinin TCMB'ye devredilmesi dolayısıyla söz konusu değişikliğe ilişkin geçiş hükümleri de düzenlendi.