İstanbul 12.04°C Parçalı Bulutlu

LİZKUR

Güncel Döviz, Ekonomi, Haber

2020-03-09 - 13:30

Küresel piyasalara "petrol" şoku

İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı ham petrol üreticisi ülkelerin toplantısından üretim kesintisi kararının çıkmaması ve yetkililerden gelen açıklamaların herhangi bir anlaşmaya ilişkin beklentileri azaltması sonrası Brent petrolün varil fiyatı bugün yüzde 30 değer kaybederek 32 dolara geriledi.

Üretim kesintisi konusunda özellikle Suudi Arabistan ve Rusya'nın anlaşmaması, küresel piyasada arz fazlasının artması riskinin fiyatlanmasına neden olurken, bu gelişme Kovid-19 salgınının ekonomik aktiviteyi yavaşlatacağına kesin gözüyle bakılmasıyla birleşince petrol fiyatları, Ocak 2016'dan bu yana en düşük seviyesini gördü.

Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak, 1 Nisan itibarıyla OPEC ve OPEC dışı petrol üreticisi ülkelerin üretim kısıntısına yönelik yükümlülüklerinin sona ereceğini belirtirken, OPEC Genel Sekreteri Muhammed Barkindo ise istişarelerin devam edeceğini söyledi. Analistler, petrol fiyatlarının hem arz fazlası hem de talep düşüşü baskısı altında kaldığını kaydederek, petrol fiyatlarına bağlı vadeli işlem kontratlarında stop-loss (zarar kes) satışlarının tetiklenmesinin de düşüşü hızlandırdığını vurguladı.

Petrol fiyatlarındaki düşüşün, enerji devi hisseler ve bağlı yatırım fonları üzerinden pay piyasalarında da tarihi düşüşlere neden olduğuna dikkati çeken analistler, ABD endeks vadeli işlemlerinde hafta açılışında yüzde 5 değer kayıpları görüldüğünü söyledi. Petrolde arz endişeleri Suudi Arabistan ve Rusya'nın karşılıklı açıklamaları ile artarken, talep tarafı ise Kovid-19 salgınının yayılmaya devam etmesi ile baskılanıyor.

ABD'de Kovid-19'dan hayatını kaybedenlerin sayısı 21'e çıkarken, Çin'de 3 bin 122 kişi öldü. Avrupa'da ise İtalya başta olmak üzere salgından etkilenen kişi sayısının hızla artması sonrası yüzlerce etkinlik ve fuar iptal edildi. ABD'de cuma günü açıklanan istihdam raporundaki verilerin beklentilerden iyi gelmesine karşın ekonomik aktiviteye ilişkin artan endişelerle Dow Jones endeksi yüzde 0,98, S&P 500 endeksi yüzde 1,71 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,87 değer kaybetti.

Avrupa tarafında, cuma günü senetlerinin değer kaybı yüzde 3'ü aşarken, avro/ paritesi 1,1496 ile yaklaşık 13 ayın en yüksek seviyesini görmesi sonrası 1,1390 seviyesinde dengelendi. Geçen haftanın son işlem gününde Almanya'da DAX endeksi yüzde 3,37, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 3,62 ve Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 4,14 değer kaybetti.

Bugün Japonya'da açıklanan GSYH verisinin 2019'un 4. çeyreğinde yüzde 1,8 daralarak beklentilerden kötü bir performans göstermesi sonrası petrol şoku ve Kovid-19 endişeleri ile kapanışa yakın Nikkei 225 endeksi yüzde 6, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 3 değer kaybetti.

Yurt içinde, geçen haftanın son işlem gününde dünya borsalarına paralel değer kaybeden BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,98 azalışla tamamlasa da haftalık bazda yüzde 3,40 yükseliş kaydetti. Cuma günü yüzde 0,4 azalışla 6,0876'dan kapanan dolar/TL ise bugün bankalararası piyasanın açılışında 6,1720 seviyesinde işlem görüyor.

Analistler, bu hafta Avrupa 'nın (ECB) perşembe günkü toplantısından çıkacak faiz kararının yatırımcıların odağında bulunduğunu belirterek, veri gündeminin de hafta genelinde yoğun olacağını söyledi.

Geçen hafta ABD Merkez Bankası'nın (Fed) olağanüstü toplantı ile politika faizini indirmesine karşın piyasa fiyatlamaları, Fed'in 18 Mart'taki toplantıda da 25-50 baz puanlık indirim yapabileceğine işaret ederken, ECB'nin de yüzde eksi 0,50 olan mevduat faizinde 10 baz puanlık indirime gidebileceği tahmin ediliyor. Piyasalardaki oynaklığın aşırı derecede arttığına dikkati çeken analistler, korku endeksi olarak tanımlanan VIX endeksinin 54 ile 2008 krizinden bu yana en yüksek seviyesini gördüğünü, yatırımcıların temkinli hareket etmesi gerektiğini bildirdi.