Milyonlarca çalışanı ilgilendiriyor: O tazminatı alabilirsiniz

İşten çıkarma yasağı süresince işverenin işçileri ücretsiz izne çıkarma yetkisi bulunuyor. Ücretsiz izne çıkartılan işçi bunu haklı fesih gerekçesi yapamıyor. İşte iş akdini kendiniz feshettiğinde kıdem tazminatı alabilmeniz için tüm detaylar...

Habertürk’ten Ahmet Kıvanç'ın konuyla ilgili yazısı şöyle...

ÜCRETSİZ İZNE ÇIKARTILAN İŞÇİ HAKLI FESİH YAPABİLİR Mİ?

2003’ten beri yabancı bir havayolunda satış bölümünde çalışmaktayım. Pandemi sürecinde üç ay boyunca kısa çalışma ödeneği aldım. Kısa çalışma sonrası ücretsiz izne çıkartılırsam noter aracılığıyla ihtarname çekerek kabul etmeyeceğimi belirtmeyi düşünüyorum. Bu durumda firmanın tutumu ne olur? İş akdimi firma feshederse kıdem ve ihbar tazminatı alabilir miyim? (Ümit T.)

İş Kanunu’na göre normalde rızası dışında ücretsiz izne çıkartılan işçi haklı fesih yaparak kıdem tazminatını alabilir. Ancak pandemi döneminde uygulanan işten çıkarma yasağı süresince işverenin ücretsiz izne çıkardığı işçiler bunu haklı fesih sebebi yapamıyorlar. Noter aracılığıyla ihtar çekmeniz sonucu değiştirmez. İşten çıkarma yasağı döneminde işveren ahlâk ve iyi niyet kurallarına aykırılık dışında bir sebeple iş akdinizi feshedemez. Bu gerekçe ile feshettiğinde ise kıdem tazminatı alamazsınız.

İş akdini kendiniz feshettiğinde kıdem tazminatı alabilmeniz için ücretin ödenmemesi, eksik ödenmesi, sigorta priminin yatırılmaması, prime esas kazançların gerçek tutar yerine daha düşük tutardan bildirilmesi gibi bir haklı fesih sebebiniz olmalı. Ayrıca, işverenin ücretsiz izin uygulamasında adil davranmaması, örneğin aynı ofiste veya birimde aynı işi yapan kişilerden bazılarını devamlı olarak tam zamanlı çalıştırırken, sizi mütemadiyen ücretsiz izne ayırması işverenin eşit davranma ilkesine aykırılık oluşturur. Bu da size iş akdini fesih hakkı verir.

8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı çalışmaya başlayanlar 15 yıl sigortalılık 3600 prim gününü doldurmuşlar ise SGK’dan alacakları kıdem tazminatı yazısı ile işverenden kıdem tazminatını talep ederek işten ayrılabilirler. 8 Eylül 1999’dan sonra işe girenler ise bu hakkı, 25 yıl sigortalılık ve 4500 prim gününü, ya da sigortalılık süresi hariç 7000 prim gününü doldurarak kullanabilirler.

YURT DIŞINA TAŞINACAK İŞÇİ İŞTEN AYRILIP KIDEM TAZMİNATINI ALABİLİR Mİ?

2014 yılından beri çalışmakta olduğum iş yerinden, ülke değişikliği dolayısıyla çıkmak ve kıdem tazminatımı almak istiyorum. İşveren, pandemiden dolayı çıkaramayacaklarını söylüyor. Arabulucuya başvursam işimi çözebilir miyim? Yoksa işten çıkarma yasağının uzatılması halinde, süre bitimine kadar beklemek zorunda mıyım? (Alper T.)

İşten çıkarma yasağı döneminde işveren ahlâk ve iyi niyet kurallarına aykırılık dışında bir sebeple iş akdini feshedemez. Bu gerekçeyle feshettiğinde de kıdem tazminatını ödemez.

İşçinin kıdem tazminatını feshetmesinde ise kanuni bir engel bulunmuyor. Ancak haklı bir sebep olmadan iş akdini fesheden işçi kıdem tazminatı alamaz. İşveren anlaşmalı ayrılmaya olumlu yaklaşıyorsa, iş akdini siz feshettiğinizde de tazminatınızı ödeyebilir.

BRÜT ÜCRETİ YÜKSEK OLANLARIN ÇALIŞTIKÇA EMEKLİ AYLIĞI AZALIR MI?

17.04.1978 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 01.07.1997. Toplam 7211 prim günüm bulunuyor. Emeklilik şartlarından 5900 prim gün sayısını çoktan doldurdum. Yeni kanuna göre 57 yaşında emekli olacağım, dolayısıyla 14 yıl 8 ay daha beklemek zorundayım. Bu süreyi prim ödeyerek mi geçireyim yoksa belli bir süreden sonra prim ödemeyi bırakıp sigortasız mı çalışayım? Prim ödendikçe emekli aylığının düştüğü iddiası doğru mu? Brüt ücretim yol ücreti dahil 10.071 TL. Bu şekilde çalışmaya devam etsem bugünkü hesapla ne kadar maaş alabilirim? (Recep T.)

8 Eylül 1999’dan önce çalışmaya başlayanlardan bazılarının, 2008 Ekim ayından sonraki çalışma süresi uzadıkça emekli aylığının düştüğü iddiası maalesef doğrudur. Ancak, bu sizin için geçerli değil. Çalıştıkça emekli aylığının düşmesi, şu anki ücreti asgari ücret veya buna yakın düzeyde olanlar için söz konusudur. Sizin prime esas kazancınız asgari ücretin üç katından fazla olduğu için emekli aylığınızda düşüş olmaz. Bu düzeyde kazançla ne kadar çok çalışırsanız emekli aylığınız da o kadar artar. Kesin rakamı bugünden söylemek mümkün değil ama bu ücret düzeyiyle çalıştığınız her 360 güne karşılık emekli aylığınızda kabaca 200 lira artış olur. Çalışabildiğiniz kadar çalışmaya devam etmenizde yarar bulunuyor.