sektöründe etkileri sektörün çeşitli dallarına yayılarak devam ediyor. Özellikle Avrupa ülkelerinde virüs etkilerinin çok yüksek seviyelere çıkmasıyla otomotiv sektörü mart ayının başından bu yana Türkiye’de de olumsuz etkilerle karşılaşıyor. 2020 yılına bir önceki yıla oranla yüzde 90’lık bir büyümeyle başlayan Türkiye otomotiv pazarı, fabrikaların kapanması, tedarik zincirinin sekteye uğraması ve showroomlara giden kişi sayısı düşmesi ile bir duraklama dönemine girdi. Bu etkinin önümüzdeki iki ayda artarak süreceği öngörülüyor. İlk iki aylık satış performansının devam etmesi durumunda sene sonu satışlarının 800 bin seviyelerine çıkabileceği tahminleri ise bu aşamada rafa kalkmış durumda.
İKİNCİ ELDE FİYATLARA YANSIDI
Sektör genelinde yaşanan duraklama ikinci ele de yansıdı. İkinci el araçlarda ocak ayında yüzde 6, şubatta ise yüzde 4’lük bir artış görülmüştü. Mart ayında Türkiye’ye sıçrayan koronavirüsün etkileri ile hem sıfır hem de ikinci el araca olan talepte azalma görülmesine sebep oldu. Bununla birlikte yılın üçüncü ayında ikinci el fiyatları yüzde 5 düştü.
Garenta & ikinciyeni.com Genel Müdürü Emre Ayyıldız, “Tüketici şu an için evinden çıkmamayı tercih ettiği için sıfır araca olan talep bir miktar azalma gösterdi. İnternette görülen fiyatlar ve gerçek satış fiyatları aynı değil. Noterdeki gerçek fiyatlara baktığımız zaman talebin azalmasından dolayı indirimler olduğu ve fiyatların bu ay içerisinde yüzde 5 gerilediğini görebiliyoruz ancak bunun böyle devam etmeyeceğini öngörüyoruz. Virüsün etkilerini kaybetme başlaması ile birlikte sektörde bir patlama yaşanacak” dedi.
YÜKSELİŞ HAZİRANDA
Otomerkezi.net’in CEO’su Muhammed Ali Karakaş, “İkinci el araç pazarında, virüs salgınının sektörü durma noktasına getirdiğini görüyoruz. Araç satın alma eğilimi sıfıra yakın bir durumda. İnsanlar evlerinden çıkamıyor. Şu anda belli bir piyasa yok, yazılan-çizilen fiyatlar, ancak vatandaşımız araç almaya başlayınca gerçekliğe kavuşabilir. Satışlar duracak fakat fiyatlar stabil kalacaktır. Haziran ayına kadar ikinci elde ciddi bir durgunluk söz konusu olacağını, yaz aylarına girişle birlikte hem ikinci el hem de sıfır kilometre araç pazarının tekrar canlanacağını öngörüyoruz” açıklamalarında bulundu.
‘ELİMİZDEKİ ARAÇ SAYISI 300-400’
Mart ayındaki gerilemeyle birlikte otomotiv sektörünün geleceği mercek altına alınmaya başlandı. Talep gerilerken ve ihracatta bir önceki yıla oranla ciddi bir düşüş kendisini gösterirken gelecekte sektörün nasıl çözüm arayışına gireceği ve etkilerin ne kadar devam edeceği ciddi bir soru işareti.
ÜRETİM YOKSA SATIŞ DA YOK
ALJ Türkiye ve Toyota Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Ali Haydar Bozkurt, Otomotiv sektöründe üretimin durmasının etkilerinin her geçen gün arttığını vurgulayarak, “Üretim durduğu zaman, ürününüz yoksa sisteminiz neredeyse durma noktasına geliyor. Stoklarımızda aracımız yok denecek kadar az, elimizdeki araç sayısı şu anda 300-400 adet. Üretim yeniden başlayana kadarki süreçte yeni araç satışı çok sınırlı sayıda yapılabilecek.
SEKTÖR DAHA PROAKTİF OLMALI
Deloitte Tüketim Endüstrisi ve Otomotiv Sektör Lideri Özkan Yıldırım, “Sonuçlarının ne kadar yıkıcı olacağını tahmin etmek için çok erken. Ancak kesin olan bir şey var ki, otomotiv sektörünün bu salgınla ortaya çıkan çalışma modellerindeki hızlı değişime ayak uydurması için dijital dünyayı kullanarak satış ve satış sonrası deneyimleri geliştirmesi gerekiyor. Kısa ve orta vadede; ayakta kalmaya çalışan sektör otonom ve elektrikli araç yatırımlarını yavaşlatmak zorunda kalırken, uzaktan hizmetlere olan ihtiyaç dijitalleşme ve bağlantılı araçlara olan yatırımları hızlandıracaktır” dedi.
KAYIP 120 BİN ADET OLACAK
Autofocus Otomotiv Yönetim Danışmanlığı kurucusu Uğur Sakarya, “Otomotiv sektörü mart ayında koronavirüs sebebiyle, 15 bin adet satış kaybetti. Bu öngörülemeyen salgın olmasaydı önümüzdeki üç ayda yaklaşık 185 bin adetlik satış olmasını bekliyorduk. Şimdi ise içinde bulunduğumuz şartlar nedeniyle nisan, mayıs ve haziran aylarında ancak 80 bin adet civarında satış olabileceğini öngörüyoruz. Koronavirüsün otomotiv sektörüne bilançosu en az 120 bin adetlik satış kaybı oldu” diye konuştu.
NİSANDA YÜZDE 54 DARALACAK
Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS), koronavirüs salgınının otomotiv satış sonrası sektörüne olan etkileriyle ilgili bir anket gerçekleştirdi. Anket sonuçları, otomotiv satış sonrası sektörünün salgın nedeniyle mart ayında yüzde 30 kayıp yaşadığını ortaya koyarken, bu kaybın nisan ayında yüzde 54’e çıkması bekleniyor. Öte yandan, sektör temsilcileri koronavirüs nedeniyle sektörün yaşayacağı problemlerin haziran ayı sonuna kadar sürmesini öngörüyor.
ÜRETİM HACMİ DÜŞECEK
Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Başkanı Alper Kanca, otomotiv tedarik sanayinin sosyal sorumluluğunun bilincinde ve sağlık sektörüne yardım etmek için can siparane çalıştığını ifade ederek, salgının ardından ortaya çıkan sorunların giderilmesi için yeni desteklerin hazırlanması gerektiğine dikkat çekti. TAYSAD, ikinci anket çalışmasını gerçekleştirerek, sektörün nabzını tutmaya devam etti. Anket; krizin olumsuz sonuçlarının 2-3 ay daha devam edeceğini ve sektördeki karamsar bakış açısının yükselişe geçtiğini gösterdi. TAYSAD üyeleri ankette, 6 Nisan ile başlayan bu hafta ortalama yüzde 41 kapasite kullanım oranı ile çalışacağını belirtti. Kapasite kullanım oranının mayıs ayının ilk haftasında yüzde 60 seviyelerine çıkması bekleniyor.
İHRACATTA KAYBIN SEBEBİ AB
Türkiye ihracatında 14 yıldır üst üste lider olan otomotiv sektörü endüstrisi, en önemli pazarı olan Avrupa Birliği ülkelerinde etkili olan koronavirüs salgını nedeniyle mart ayı ihracatında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 28,5 düşüş yaşadı. Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği verilerine göre, sektör ihracatı martta 2.1 milyar oldu. Türkiye’nin toplam ihracatında ilk sıradaki yerini buna rağmen korumayı başaran endüstrinin payı ise % 15.4 oldu.
BİNEK OTO İHRACATI DÜŞTÜ
AB Ülkelerine ihracatta ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 31 düşüş yaşandı. Otomotiv endüstrisinin 2020 yılının ilk çeyreğinde ise ihracatı yüzde 10 düşerek 7 milyar dolar oldu. Esas darbeyi binek araç üreticileri aldı. Mart ayında binek otomobil ihracatı yüzde 33 azalarak 789 milyon dolarda kaldı. Tedarik Endüstrisi ihracatı ise yüzde 19 azalarak 770 milyon dolar oldu. Eşya Taşımaya Mahsus Motorlu Taşıtlar ihracatı yüzde 35 ve Otobüs-Minibüs-Midibüs ihracatı yüzde 44 azaldı.
