Rusya sınırında bekletilen 5 bin ton domates çöpe mi gidecek?

Rusya'nın Türkiye'den domates ihracatında uyguladığı 150 bin tonluk kotanın dolması nedeniyle Türkiye'den giden domates yüklü TIR'ların Ukrayna-Rusya sınırındaki tampon bölgede bekleyişi sürüyor.

Rusya, 8 Şubat Cumartesi gününden itibaren domates yüklü TIR'ların ülkeye girişine izin vermedi. Ayrıca Samsun Limanı'ndan gönderilen domates yüklü bir gemi de aynı şekilde Tuapsi Limanı'ndan geri çevrildi. İhracatçılar, Tuapsi Limanı'ndaki geminin Samsun Limanı'na geri döndüğünü, ancak karayoluyla giden ve Ukrayna-Rusya sınırındaki tampon bölgedeki TIR'ların bekleyişinin 10 günü doldurduğunu açıkladı.

'UYARILARI YAPMIŞTIK'

Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) Başkanı Hakkı Bahar, Ukrayna-Rusya sınırındaki tampon bölgede Antalya bölgesinden Rusya'ya domates taşıyan domates yüklü onlarca TIR'ın sınır kapısında beklemeye devam ettiğini söyledi. Tampon bölgedeki bekleyişin bir haftayı geçtiğini, Rusya tarafından da herhangi bir açıklama olmadığını belirten Başkan Bahar, "Biz BAİB olarak bütün üyelerimize kota ile ilgili uyarıları yapmıştık. 'Kota 148 ton oldu, 'Kota 149 ton oldu', 'Kota 149,5 ton oldu' ve 'Kota doldu' diye mesaj yoluyla tüm üyelerimizi bilgilendirmiştik. Ancak 50 bin ton daha ek kota kararı alındığı haberleri üzerine ihracatçılarımız ürün göndermeye devam etti. Hem gemi açıkta bekletildi, hem de TIR'lar tampon bölgede bekletiliyor" diye konuştu.

Rusya'nın 150 bin tonluk kota uygulamasının 1 yıllık veya süreli bir kota olmadığını aktaran Hakkı Bahar, “150 bin ton senelik kota değil, bir tarih aralığı vermiyorlar. İster beş senede doldur, ister bir ayda doldur. Biz kota uygulamasının tamamen kaldırılmasını istiyoruz. Çünkü koskoca Rusya- Türkiye ilişkilerini sadece domates konusuna sıkıştırmamalıyız. Rusya'nın domates kotasını 50 bin daha uzattığı haberleri basına yansımıştı, ancak Rusya Bakanlar Kurulu'nun bu kararı henüz onaylamadığını biliyoruz" dedi.

Rusya'ya domates gönderen tüm ihracatçıları yeniden uyaran Bahar, “Hiç kimse BAİB veya diğer birlikler ve devletin resmi kanallarından bir bilgi, açıklama gelmeden Rusya'ya domates göndermesin. Resmi kaynaklardan bilgi alınmadan ürün sevkiyatı yapılmamalı. Resmi görüşmeler devam ediyor ama henüz bir açıklamada yapılmadı. İnşallah bir an önce açılır" diye konuştu.

Rusya'ya domates ihracatı yapan firmalardan Uçak Kardeşler'in sahibi Ali Uçak, hem tampon bölgedeki TIR'larda, hem de gemiyle gönderilenler içinde ürünleri olduğunu belirterek, “8 Şubat Cumartesi günü itibarıyla alımı durdurdular. Yaklaşık 10 gündür TIR'ların tampon bölgedeki bekleyişi sürüyor. Tuapsi Limanı'na gönderilen gemideki domateslerin tamamı Samsun Limanı'na geri geliyor. Biz ve değişik firmaların toplamda yaklaşık 250 TIR'ı var" dedi.

20-30 MİLYON DOLARLIK ZARAR

Bir TIR'ın 20 ton civarında domates aldığını belirten Ali Uçak, toplamda ise 5 bin tona yakın domatesin tampon bölgede bekletildiğini, domateslerin raf ömrü yaklaşık 15 gün olduğundan, bugün-yarın içeri alınmazsa, hepsinin çöpe gideceğini açıkladı. 5 bin tonluk domatesin nakliyesi, analizi gibi masraflarla birlikte toplam zararın 20-30 milyon dolar aralığında olduğunu dile getiren Uçak, “Bazı TIR'lar geri gelmeye başladı, ancak gelmeleri bir haftayı bulur. Domatesler çürür, salça fabrikaları alırsa oraya veririz ama büyük ihtimalle almazlar ve çöpe gider. Devlet büyüklerimizden destek bekliyoruz" diye konuştu.

DOMATESLER GERİ GELSE DE ÇÖPE GİDER

Domates yüklü TIR'ların Ukrayna-Rusya sınırındaki tampon bölgede beklemeye devam ettiğini aktaran Antalya Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Üyesi Cüneyt Doğan, bazı ihracatçıların Ukrayna pazarında satmaya çalıştığını ama zor olduğunu kaydetti. TIR şoförlerinin de 10 gündür araçlarında gecelediğini belirten Doğan, “TIR'lar bu konuda küçük bir ev gibi müsait. İçinde yatakları var. Ulaşabildiğimiz bilgilere göre 150'nin üzerinde TIR var. Tabi o domatesler geri gelse de artık çöpe gider. 50 bin ton ek kotayla ilgili de henüz resmi bir bilgi yok" dedi.