Toprak Mahsulleri Ofisi’ne şok yetki

Serkan TALAN / YENİÇAĞ

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen Vergi Paketi’ne eklenen bir madde ile Toprak Mahsulleri Ofisi’ne şok bir yetki verildi. Buna göre, TMO, Kamu İhale Kanunu’na tabi olmadan yurt içi ve yurt dışından her türlü satın alma yetkisine sahip olacak. TMO, bu yetkiyle birlikte her türlü tarımsal ürünü ithal edebilecek.

"EKONOMİYİ TAMAMEN DIŞA BAĞIMLI HALE GETİREBİLİR"

Uzmanlar, Vergi Paketi’ne eklenen madde ile Toprak Mahsülleri Ofisi’ne verilen ithalat yetkisinin, ülkenin dışa bağımlığını ciddi şekilde artıracağı ve Türkiye’de tarıma darbe vuracağı görüşünü savunuyor.

21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Ekonomi Araştırmaları Merkezi Başkanı Prof. Dr. Mehmet Alagöz, Yeniçağ gazetesine yaptığı açıklamada söz konusu yetkinin Türkiye’de tarımı bitirebileceğinin altını çizdi.

Prof. Dr. Alagöz, yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Türkiye ekonomisinde her ne kadar 2018 yılından bu yana ekonomik sorunlar görünmeye başlasa da, makro ekonomik göstergelerdeki sorunların asıl belirginleşmesi 2014 yılında olmuştur. 2014 yılından bu yana Türkiye ekonomisinde yerli katma değer düşüklüğünü reel sektörlerde görebiliyoruz. Tarım sektörü de bunlardan biridir.”

“KIŞ AYLARINDA GIDA FİYATLARININ ARTACAĞININ GÖSTERGESİ”

“Böyle bir yetkiye ihtiyaç duyulması öncelikle şunu ortaya koymaktadır. Bu karar, önümüzdeki kış aylarında tarım ürünlerinin fiyatlarında çok önemli yükselmeler meydana geleceğini ve buna tedbir amaçlı alınan bir karar olarak gözükmektedir. Bu durum tarım ürünlerinde fiyat istikrarını korumak yada enflasyon oranı üzerindeki baskısını azaltmaya yönelik bir strateji olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.

Ancak böyle bir yetkilendirme gıda enflasyonunu baskılasa da, çiftçiler ve tarımsal ürün satan işletmeler üzerindeki etkisi çok farklı olacaktır. Çünkü son yıllarda yüksek oranlarda olan Tarım ÜFE oranlarına bakıldığında, çiftçilerin maliyetlerinin çok yükseldiği görülmektedir. Özellikle son iki yıldır tarımsal üretim içerisinde kullanılan girdi maliyetleri örneğin elektrik, mazot, tohum ve gübre fiyatlarının çok yüksek düzeyde artmıştır. Dolayısıyla bu artışlar gecikmeli olarak piyasa satış fiyatlarına yansıması şuan daha belirgin hale gelmiştir. Yüksek maliyetle tarımsal üretim yapan işletmeler, bunu fiyatlarına yansıtmıştır.”

“ASIL ÇÖZÜM TARIMSAL ÜRÜN MALİYETLERİNİ DÜŞÜRMEK”

“Bu fiyat yansımalarının enflasyon üzerindeki etkisini ortadan kaldırmak için böyle bir uygulamaya gerek duyulmuştur. Ancak asıl çözüm tabi ki bu değildir. Çözüm çiftçinin maliyetini düşürecek ve daha fazla tarımsal üretim gerçekleştirecek politikalardır. Örneğin bazılarını şöyle söyleyebiliriz. Çiftçinin tarımsal arazi üzerinde kullandığı mazot üzerindeki ÖTV gibi vergilerden muaf edebilir, ucuz mazot sağlanabilir. Çiftçinin kullandığı elektrik fiyatında indirimler yapılabilir. Devlet olarak gübre ve yerli tohum üretir veya ürettirirsiniz ve uygun fiyata çiftçinin kullanımını sağlarsınız. Ayrıca bunları yaptıktan sonra Türkiye’de yaklaşık 38 milyon hektar tarım arazinin sadece 15.5 milyon hektarının tarım arazi olarak kullanıldığı düşünüldüğünde, tarım arazilerimizin atıl durumda olduğunu görebiliriz.

Bunların tarımsal üretim yapılabilmesi için bir düzenlemenin çıkarılması ile beraber Türk tarım sektörünün önündeki bütün engelleri ortadan kaldırılabilir. Tabi ki bunlar yapılamaz ise TMO, artık her fiyat artışında veya dalgalanmada tarım ürünleri ithal ederek, piyasadaki enflasyonist baskıyı azaltacaktır.

Buna karşılık yüksek maliyetle üretim yapmış ve piyasa fiyatı yükselmiş olan yerli tarımsal ürünler ya zararına satılacak yada piyasa da alıcısı olmayacağı için çürüyecektir. Bundan çiftçilerimiz zarar görecektir.”

“TMO, SÜREKLİ İTHALAT YAPAR HALE GELEBİLİR”

“Ancak asıl tehlike, böyle bir durumda zarara uğramış olan çiftçilerin, maliyetler uygun hale gelinceye kadar bir daha üretim yapmaması veya tarımsal üretimden tamamen çekilmesi gibi bir reaksiyon göstermesi ihtimalini karşımıza çıkarır. Bu durum geçici olarak devreye konulduğunu düşündüğüm yetkilendirmenin, TMO’yu sürekli tarım ürünü ithal eden bir kuruma dönüştürebilir. Ve asıl önemlisi çiftçiyi toprağına küstürebilir ve Türkiye’yi tarım ülkesi olmaktan çıkarıp, tarımsal ürünlerini tamamen ithal eden bir ekonomik yapıya dönüştürebilir. Böylece tarım sektöründe başlayan üretim kayıpları, bu sektörün ürettiklerini girdi olarak kullanan sanayi sektörüne de sıçrayabilir. Bu da yerli katma değerli üretimde sorun yaşayan ülke ekonomimizin tamamen dışa bağımlı hale gelmesine neden olabilir. “